پروانه های زیبا

در فصل دل انگیز بهار، به منظور تماشای زیبایی های طبیعت و دیدن چهره روح بخش گل و گیاه، اگر روزی به دامن صحرا و بستان قدم بگذاریم، پروانه های کوچکی با پر و بال خوش خط و خال را می بینیم که روی گل ها و گیاهان می نشینند و رونق خاصی به گلزار طبیعت می بخشند.

پروانه ها انواع بسیار گوناگونند که بیش از یکصد هزار نوع آنها شناخته شده اند. تماشای پولک های بال پروانگان با میکروسکوپ شگفتی آور و تحسین برانگیز است. زیرا این پولک ها در عین حال که بسیار ریزند، دندانه های بسیار منظمی دارند که با یکدیگر جفت شده اند. این دقت ها که در آفرینش هستی به کار رفته است، این نکته اساسی را به ما می آموزد که هیچ موجودی بدون نظم و حساب آفریده نشده است. این پولک های مخمل باف، افزون بر اینکه بال ها را نیرومند می سازد، رنگ های جالبی به پروانه ها می دهد و زیبایی خاصی به آنها می بخشد. بعضی از پروانه ها بوی خوش و مطبوعی دارند که چون عطر سیب و گل بنفشه، نشاط آور و روح انگیز است. آفریدگار جهان، این موجودات ظریف را به ابزارهای خاصی مجهز گردانیده است. پیکر کوچک پروانه، هزاران، ماهیچه دارد تا تمام حرکت هایشان با سهولت کامل انجام گیرد پروانه ها، مانند مورچه و زنبور عسل بیش از هزاران چشم دارند و گاهی تعدادآنها به هفده هزار می رسد هریک از پاهای پروانه، از پنج قسمت ساخته شده است که در هر قسمتی ماهیچه های فراوانی وجود دارد و به همین جهت، تمام حرکت ها به آسانی انجام می شود. روی هر یک از پاهای پروانه، چند سیخک هست که به کمک آنها به گلها و برآمدگی ها می آویزد و نمی لغزد. تنوع رنگ آمیزی پروانه ها باور نکردنی است. یکی از زیباترین و رنگارنگ ترین آنها، پروانه کوچک «غزال چشم» است. این پروانه آن قدر زیبا و خوش خط و خال است که بیننده را غرق شگفتی می سازد. یکی دیگر، مهتاب نام دارد و آن دیگری «امپراتور زرد» که پیکرش در روشنی چون پارچه ای زرین می درخشد. پروانه ای دیگر که با نام «هفت رنگ» مشهور است بال های سایه دار و قهوه ای مایل به زرد این پروانه، نقطه ها و موج های سیاه زیبایی دارد و بقیه پروانه های عالم که هر یک از دیگری زیباترند و به نام های گوناگونی خوانده می شوند. دقت در هر یک از آنها بر ما ثابت می کند که به حقیقت، عالم طبیعت آفریدگاری دارد که برنامه های حکیمانه ای برای تکامل انواع موجودات تنظیم کرده است. به راستی که باید در ستایش آفریدگار چنین گفت:

سعدی

پیام متن:

1. با دقت در ساختمان و جسم پروانه ها و دیدن زیبایی باله ها و گونه گونی آنها، به خالقی قادر و توانا پی می بریم؛

2. وجود نظم و حسابگری در خلقت تمام موجودات هستی؛

3. ناشناخته های موجودات برای بشر، دلیل بر کوچک شمردن آنها نیست.

پروانه ها را به دو نوع تقسیم می کنند:

1- پروانه های روز پرواز .

2- پروانه های شب پرواز( شب پره ها) .

بعضی پروانه های شب ، از فروغ بدن خود راه را جسته و در مسیرهای مختلف حرکت می کنند . این پروانه ها شبها مانند چراغ های سفید ، قرمز، آبی یا سبز درخشان جلوه گری کرده ، منظره بسیار جالبی که بی شباهت به چراغانی نیست به وجود می آورند. اگر درروز بربدن آنها بنگریم می بینیم اکثراً سفید یکدست یا قهوه ای روشن هستند. علت ایجاد این نور و پرتوافکنی ، ایجاد الکتریسیته در بدن آنها یا وجود مواد شفاف لومینه سانس مثل فسفر و غیره است.

در استرالیا پروانه شب تابی وجود دارد که پهنای بال های آن به 36 سانتی متر می رسد و انسان آنرا با پرندگان اشتباه می کند و وقتی پرواز می کنند چون نور افکن مسیر را روشن می سازند.

دانستنی های کوتاه

در سال 1958 حشره شناسی به نام W.G. Bruce لیستی از بندپایانی که نام انها در انجیل وجود داشت منشر کرد که در این لیست 24 بار از ملخ، 10بار از ملخ، 11 بار از بید و 10 بار از عقرب و 9 بار از پروانه و 4 بار از زنبورهایادشده است.

پروانه ها برای انسان ها بسیار مفید هستند چرا که سایر حشرات را می خورند، گرده های حاصل از محصولات کشاورزی را می خورند، غدای سایر موجودات و حیوانات هستند. محصولاتی دارند که به شدت مورد استفاده تنسان هاست

آیا تا کنون شنیده اید که می گویند پروانه هیچگاه غذا نمی خورد ؟

دانشمندان در دانشگاه ییل برای اولین بار توانسته اند ساختار ترکیبات رنگی پیچیده موجود در بال پروانه ها را به شکل سه بعدی به ثبت برسانند

هیچ می دونستی حس چشایی نوعی پروانه بزرگ ۱۳ هزار بار دقیق تر از انسان است

نقش بو در پروانه

بسیاری از حشرات از جمله پروانه ها با زبان بسیار عجیبی با یکدیگر ارتباط حاصل می کنند. آنها بوسیله انتشار بوهای مخصوص از فاصله های بسیاردور به هم علامت می دهند. مثلاً ماده های حیوانی از طایفه کرم ابریشم بنام بومبیکس (Bombyx) از غده های قسمت عقب بدن خود ماده معطری را ترشح می کنند و به نرهای جنس خود که خیلی دور هستند اطلاع می دهند که مقدم آنها را گرامی خواهند داشت.

فاصله ای که حشره نر بو را احساس می کند باور کردنی نیست. انسان فقط از فاصله چند متری بو را حس می کند ولی این حشرات از فاصله چند کیلومتری بوی ماده خود را درک می کنند.

دانشمندان برای اینکه بفهمند حشرات از چه فاصله ای بو را حس می کنند از قطاری که در حال حرکت بود کرمهای نر را به فاصله منظمی رها کردند. پس از طی یازده کیلومتر بسیاری از کرمها راه قفس کرم ماده را پیدا کردند.

موضوع بسیار جالب توجه آن که کرم ماده فقط یک ده هزارم میلی گرم ماده معطر دارد و هر بار مقدار بسیار کمی از آن را در هوا پخش می کند. معذلک سلولهای عصبی شاخک پروانه نر قادر به تشخیص این بو می باشد و پروانه نر را به سوی منبع این بو می برد.

پروفسور بونتاندت رئیس جامعه ماکس پلانک درآزمایشگاه خود موفق شده ماده معطرپروانه بومبیکس را بسازد. این ماده یک الکل اشباع نشده به فرمولC16H30O است. با این حال برای این که بتوانیم عین آن ماده را بسازیم باید وضع هندسی اتم ها در میان مولکول آن ماده کاملاً مشابه وضع ماده طبیعی باشد. اگر ماده ای بسازیم که فرمول شیمیایی آن فرمول مذکور باشد ولی فقط یک مولکول از ماده آن جابجا شده باشد هیچ حشره نری به وسیله آن جذب نخواهد شد